Op 3 juni 2024 heeft de rechtbank Noord-Nederland zich gebogen over de vraag of een werkgever aansprakelijk is voor de gezondheidsschade die een werknemer tijdens werktijd heeft opgelopen. De uitspraak is op 9 juli 2024 gepubliceerd en is hier terug te lezen.

Feiten

In 2001 adviseerde de bedrijfsarts een werknemer van Veolia (hierna: benadeelde) om vanwege zijn astmatische klachten over te stappen naar de functie van buschauffeur. Aanvankelijk verminderden zijn klachten, maar vanaf het jaar 2008 meldde hij herhaaldelijk problemen met zijn luchtwegen. Volgens benadeelde kwam dit voornamelijk door de stinkende buskachels en rook in de kantines.

Vanaf 2014 werkte de werknemer als buschauffeur bij Arriva. In een functioneringsgesprek gaf benadeelde meermaals aan nog steeds luchtwegklachten te ervaren. Hierdoor heeft hij zich in totaal al vier keer ziekgemeld. In februari van het jaar 2015 ontving Arriva diverse klachten over vieze voorruiten in de bussen door een vettige stof, wat leidde tot onderzoeken en aankondigingen daarvan.

In 2016 nam benadeelde contact op met de ‘Werkgroep Buscabine’ vanwege gezondheidsklachten bij collega’s. Onderzoek toonde aan dat de VDL-bussen, waarop benadeelde werkzaam was, alleen grofvuilfilters hadden en geen stoffilters. Ook in de kantine bleek de luchtkwaliteit slecht. In december 2016 adviseerde de bedrijfsarts Arriva om de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te actualiseren.

Een RI&E werd op 9 december 2016 uitgevoerd en benoemde de slechte ventilatie en klimaatbeheersing in de kantine als mogelijke gezondheidsrisico’s. In januari 2017 constateerde de bedrijfsarts vervuiling en stof in de kantine.

Arriva nam in 2017 verschillende maatregelen, waaronder het installeren van nieuwe filters in de bussen en verbeteringen aan de ventilatiesystemen in de kantine. In 2018 merkte de bedrijfsarts op dat de situatie van benadeelde aandacht verdiende vanwege mogelijk arbeidsgerelateerde klachten. Dit leidde tot aanvullend onderzoek waarbij de Arbeidsinspectie overtredingen constateerde en maatregelen eiste.

In juni 2018 voerde RPS in opdracht van de gemeente een onderzoek uit naar de blootstelling aan fijnstof op het busplatform van het station Breda. Arriva beweerde dat uit dit onderzoek bleek dat de blootstelling binnen de normen viel.

Vanaf eind 2018 reed benadeelde uitsluitend op een Volvo-bus waardoor zijn klachten verdwenen. Onderzoek in 2019 door het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) bevestigde dat de luchtkwaliteit in de Volvo-bussen beter was dan in de VDL-bussen. Het NKAL-onderzoek concludeerde dat blootstelling aan roet en fijnstof in de VDL-bussen waarschijnlijk de oorzaak was van de klachten van benadeelde.

In 2019 nam Arriva maatregelen, zoals het installeren van F7-filters in de VDL-bus waar benadeelde in reed. Bureau Beroepsziekten FNV concludeerde dat Arriva eerder had moeten en kunnen ingrijpen om de gezondheidsrisico’s voor werknemers te verminderen. Arriva werd verweten onvoldoende maatregelen te hebben genomen en onvoldoende voorlichting te hebben gegeven over de risico’s en beschermingsmaatregelen.

Standpunt partijen

Benadeelde stelt Arriva aansprakelijk voor de gezondheidsschade die hij tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden heeft opgelopen. Benadeelde eist compensatie voor de geleden en nog te lijden schade. Hij verwijt Arriva dat zij onvoldoende heeft gedaan om gezondheidsrisico’s in de VDL-bussen en de kantine te voorkomen of te verminderen. Hierdoor zijn de klachten van de benadeelde chronische geworden. Benadeelde benadrukt daarbij dat Arriva al sinds 2008 op de hoogte was van zijn gezondheidsproblemen, omdat zijn huidige manager ook zijn leidinggevende was bij Veolia. Benadeelde heeft herhaaldelijk geklaagd en zich ziekgemeld vanwege luchtwegproblemen die hij toeschrijft aan de werkomstandigheden.

Arriva beweert dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan. Vanaf oktober 2018 werd Arriva zich pas bewust van de gevoeligheid van benadeelde voor rook, stof, gas en damp. Arriva stelt dat ze maatregelen heeft genomen om zijn blootstelling aan deze stoffen te minimaliseren.

Juridisch kader

Of Arriva als werkgever aansprakelijk is voor de schade die benadeelde mogelijk in de uitoefening van zijn werkzaamheden heeft geleden, wordt beoordeeld aan de hand van artikel 7:658 BW. Dit artikel ziet op de aansprakelijkheid van een werkgever, waarbij het gaat om de vraag of de werkgever de op hem rustende zorgplicht heeft geschonden. Ingevolge artikel 7:658 BW is een werkgever namelijk verplicht de werkzaamheden zodanig in te richten en voor het verrichten daarvan zodanige maatregelen te treffen als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat een werknemer schade lijdt. Wanneer de werknemer is blootgesteld aan schadelijke stoffen waardoor hij gezondheidsschade heeft opgelopen in de uitoefening van zijn werkzaamheden, is de werkgever op grond van art. 7:658 lid 2 BW aansprakelijk, tenzij de werkgever kan aantonen dat zij niet tekortgeschoten is in haar zorgplicht.

Wat oordeelt de kantonrechter?

Tussen partijen staat vast dat de gezondheidsklachten van werknemer zijn verergerd door blootstelling aan stoffen tijdens zijn werk. Benadeelde heeft volgens de kantonrechter voldoende aangetoond dat hij de geleden schade heeft opgelopen tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden. Arriva en benadeelde zijn het oneens over de vraag of Arriva als werkgever verantwoordelijk is voor de gezondheidsschade die benadeelde heeft opgelopen door blootstelling aan schadelijke stoffen tijdens zijn werk.

De kantonrechter oordeelt dat Arriva niet adequaat heeft gehandeld met betrekking tot de blootstelling aan stoffen in de bussen. Ondanks de klachten en aanbevelingen voor verder onderzoek, heeft Arriva pas laat maatregelen genomen om de blootstelling aan fijnstof te verminderen. Een van deze maatregelen was het monteren van een F7-filter in het jaar 2019. Ook in de kantine heeft Arriva volgens de kantonrechter niet voldoende aangetoond dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan, vooral gezien de tegenstrijdige informatie over de luchtkwaliteit en onzekerheid over naleving van voorschriften.

Conclusie

Arriva heeft naar het oordeel van de kantonrechter wat betreft de blootstelling aan stoffen in de bus niet aan haar zorgplicht voldaan. Arriva heeft weliswaar diverse onderzoeken gedaan naar aanleiding van de klachten over de vette ruiten van de bus, maar zij had naar het oordeel van de kantonrechter in het kader van haar zorgplicht meer moeten doen en dit ook voortvarender op moeten pakken. Daarnaast heeft Arriva te lang vertrouwd op onderzoeken die aantoonden dat de blootstelling aan stoffen binnen de normen bleef, zonder rekening te houden met de specifieke gezondheidsproblemen van benadeelde waarvan zij op de hoogte had moeten zijn. De kantonrechter oordeelt dat Arriva aansprakelijk is voor de schade die benadeelde heeft geleden.

Heeft u gezondheidsschade opgelopen tijdens de uitoefeningen van uw werkzaamheden? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek waarin wij concreet bespreken wat wij voor u kunnen betekenen. U kunt ons bereiken op 073-690 08 88 of via info@jba.nl.