Vanaf juli 2021 kunnen slachtoffers van verkeersongelukken hun motorrijtuigschade verzekeren en claimen bij hun eigen verzekeraar, in plaats van de verzekeraar van degene die verantwoordelijk is voor het ongeval. Dat zou sneller en gemakkelijker zijn. Is dat zo of is dit een opstapje naar een nieuwe first party verzekering voor letselschade? Je leest het in deze blog.

Inleiding

In Nederland kennen wij de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen, kortaf de WAM. Deze wet verplicht de bezitters van motorrijtuigen een verzekering af te sluiten tegen aansprakelijkheidsrisico’s waartoe het motorrijtuig in het verkeer aanleiding toe kan geven. De WAM verplicht dus tot een third party verzekering: je verzekerd jezelf zodat een derde (het slachtoffer) aanspraak kan maken op een schadevergoeding als jij aansprakelijk bent voor een verkeersongeval.

Sinds jaar en dag willen verzekeraars een first party verzekering in het leven roepen. Daarbij verzeker je het risico dat jijzelf het slachtoffer van een verkeersongeval en dus aanspraak wilt maken op een schadevergoeding. Dit lijkt op de schadeverzekering inzittende/opzittende (SVI en SVO) met het verschil dat de nieuwe first party verzekering, die ook wel de WA-direct wordt genoemd, het risico van tweezijdige ongevallen verzekerd en waarbij jij niet aansprakelijk bent. Een SVI of SVO dekt (ook) eenzijdige ongevallen en letselschades.

De problemen

Wat is nou het probleem met die nieuwe verzekering, kan je je afvragen. Immers hoef je niet meer uit te zoeken wie de verzekeraar is van de veroorzaker van een motorrijtuig, met hen te discussiëren over aansprakelijkheid en een mogelijke eigen schuld. Was het maar zo simpel. Het eerste probleem is dat er ook bij de WA-direct discussie zal ontstaan over aansprakelijkheid. Immers bestaat er alleen recht op dekking indien jij niet de veroorzaker bent van het ongeval. De discussie die je normaal met de verzekeraar van de andere partij voert, heb je nu met je eigen verzekeraar. Daarmee ga je er dus niet op vooruit. Vooral gezien het feit dat de meeste verzekeraar onder het huidige systeem binnen de afgesproken termijn aansprakelijkheid erkennen.

Het tweede probleem is dat de bestaande first party verzekeringen zoals de SVI, SVO, maar ook arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en ongevallenverzekeringen het wettelijke schadevergoedingssysteem compleet hebben uitgehold. De schade die op grond van de wet moet worden vergoed, bestaat uit vermogensschade en ander nadeel, dit laatste voor zover de wet op vergoeding hiervan recht geeft, zo zegt artikel 6:95 BW. In de polisvoorwaarden van first party verzekeringen zien we echter dat bepaalde vormen van vermogensschade, zoals kosten voor rechtsbijstand of een verlies aan inkomen, tot een maximum bedrag of percentage worden vergoed dan wel compleet worden uitgesloten.

Dat kan betekenen dat je maar 10% van je verlies aan inkomen vergoed krijgt, geen belangenbehartiger kan inschakelen om de discussie over aansprakelijkheid te voeren of je schade – zelfs bij volledige arbeidsongeschiktheid en/of blijvende invaliditeit – wordt gemaximeerd tot een bepaald bedrag. Dat is onwenselijk en bovenal nadelig voor slachtoffers, voor wie deze regeling juist bedoeld zou zijn. Bij de huidige WAM-verzekeringen geldt geen enkele beperking van schadeposten of maximumbedrag.

Op dit moment zou de WA-direct alleen gelden voor motorrijtuigschades. Dan heb je dit probleem niet. Maar over een first party verzekering voor letselschade wordt al geruime tijd gesproken. Daarom kan de WA-direct een manier zijn waarmee mensen wennen aan dit concept, zelfs enthousiast worden over het feit dat je met je eigen verzekeraar kan communiceren. Waarna een verzekeringsproduct voor letselschades wellicht wel een goed idee lijkt. Met alle gevolgen van dien.

Standpunt van een belangenbehartiger

Wat ook niet over het hoofd moet worden gezien is dat verzekeraars bovenal grote bedrijven zijn met een winstoogmerk. De Branchevereniging Nederlandse Letselschade-experts omschreef het het beste. Men kan niet verwachten dat een eigen verzekeraar zich bij een schadeclaim coulanter zal gedragen dan de verzekeraar van de veroorzaker van een ongeval. Het bedrijfsmodel van een verzekeraar is immers – kort gezegd –  zo veel mogelijk premie innen en zo weinig mogelijk schadevergoeding uitkeren. De financiële belangentegenstelling tussen partijen is daarmee ongewijzigd aanwezig en reeds daarom zal de verzekeraar alle argumenten zoeken en gebruiken om de claim ter discussie te stellen. Dat is ook waarom slachtoffers nog steeds juridische hulp nodig zullen hebben, maar bij de WA-direct is er een kans dat zij de kosten daarvan wellicht (geheel of gedeeltelijk) zelf moeten dragen omdat verzekeraars deze limiteren of uitsluiten.

Conclusie

Een nieuwe first party verzekering zoals de WA-direct zal niet sneller of gemakkelijker zijn dan het wettelijke systeem dat wij nu kennen. Niet sneller omdat de discussie over de aansprakelijkheid nog steeds kan volgen, net zoals een discussie over eigen schuld, de schade en de looptijd. Daarnaast is het mogelijk dat het slachtoffer zich bij onvrede over de beslechting van deze discussie zal moeten onderwerpen aan een langdurige, interne klachtenprocedure.

En als wij de resultaten van het verleden moeten gebruiken voor een voorspelling over de toekomst is er een grote kans dat het slachtoffer deze discussie aan zal moeten gaan zonder een (betaalbare) belangenbehartiger. De redelijke kosten ter vaststelling van de schade en aansprakelijkheid, zoals de wet dat omschrijft, moeten bij de WAM-verzekeringen worden vergoed. Daarom kan een (letselschade)slachtoffer in het huidige systeem in de meeste gevallen kosteloos genieten van rechtsbijstand. Dat zal bij de  first party verzekering waarschijnlijk onmogelijk zijn. Dat werkt niet alleen ongelijkheid tussen slachtoffers in de hand, maar ook rechtsonzekerheid en uiteindelijk mogelijk een oneerlijk resultaat.

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Dit blog is geschreven door Mariska Kamsteeg. Heeft u een vraag over dit onderwerp of bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen, bel dan met 073-6900888, stuur een facebookbericht, of stuur een e-mail naar info@jba.nl.