Du Pont heeft tussen 1964 en 2004 een fabriek in Dordrecht gehad waarin lycra werd geproduceerd. De lycravezel werd door Du Pont zelf ontwikkeld en werd met name gebruikt bij het produceren van kleding. Bij het maken van de lycra werd onder andere het voor de gezondheid schadelijke oplosmiddel DMAc gebruikt. Ondanks dat Du Pont bij de mate van blootstelling aan DMAc via de lucht grenswaarden heeft gehanteerd, heeft de kantonrechter op 7 juli jl. geoordeeld dat Du Pont onvoldoende heeft gedaan om te kunnen concluderen dat de zorgplicht is nagekomen. Waarom? U leest het in deze blog.

Vordering

Eiseres heeft in de periode van 1  januari 1977 tot 21 april 1988 gewerkt bij de Du Pont fabriek in Dordrecht in de functie van Lycra Inspectrice. Zij is van mening dat Du Pont onvoldoende maatregelen heeft getroffen om haar te beschermen bij het werken met DMAc. Daardoor zou haar eerste zwangerschap na 30 weken zijn geëindigd in een vroeggeboorte, waarbij haar zoon is overleden. Tijdens deze en de tweede zwangerschap heeft eiseres bloedarmoede gehad. De tweede zwangerschap leidde tot een dochter met een laag geboortegewicht. Verder heeft zij fertiliteits- en therapieresistente menstruatieproblemen gekregen, waardoor haar baarmoeder op 35-jarige leeftijd is verwijderd. Zij vordert een schadevergoeding van € 103.788,00 van Du Pont.

Getroffen voorzorgsmaatregelen

Tijdens de behandeling van de procedure is gebleken dat Du Pont veel heeft ondernomen om haar werknemers te beschermen tegen de blootstelling aan DMAc. Er werden van meet af gaan in Amerika vastgestelde grenswaarden gehanteerd, ook toen deze nog niet in Nederland van kracht waren. De vraag is echter of de blootstelling aan DMAc ook telkens onder deze grenswaarden is gebleven. Hoewel het aan Du Pont is om te bewijzen dat de grenswaarden niet zijn overschreden, stelt zij zich op het standpunt dat eiseres moet aantonen dat zij aan een gevaarlijke hoeveelheid DMAc is blootgesteld. De rechter gaat daar echter niet in mee, omdat Du Pont daarmee ook zou bedoelen dat eiseres moet bewijzen dat Du Punt onvoldoende heeft gedaan om blootstelling boven de grenswaarden te voorkomen en dat druist in tegen de bewijslastverdeling van artikel 7:658 BW, ook al is deze regel pas sinds 1997 ingevoerd. Vanwege de onmiddellijke werking is deze bewijslastverdeling ook van toepassing op situaties die vóór de invoering van de regel hebben plaatsgevonden.

Bewijslast

Het antwoord op de vraag of de werkneemster is blootgesteld aan een gevaarlijke hoeveelheid DMAc is volgens de kantonrechter alleen afhankelijk van de vraag of Du Pont voldoende heeft gedaan om de hoeveelheid DMAc in de lucht te beperken. De bewijslast ten aanzien van de eerste vraag rust op de werkneemster en ten aanzien van de tweede vraag op Du Pont. Omdat dit leidt tot een tegenstrijdige bewijslastverdeling oordeelt de kantonrechter dat het aan werknemers is om te bewijzen dat er sprake is van bloostelling aan voor de gezondheid gevaarlijke stoffen, behalve voor zover het antwoord op die vraag afhankelijk is van de vraag of de werkgever voldoende heeft gedaan om gevaarlijke blootstelling aan de stof te voorkomen. Dit laatste moet de werkgever zo nodig bewijzen.

Oordeel kantonrechter

De kantonrechter komt vervolgens tot het oordeel dat voldoende aannemelijk is dat de grenswaarden niet gedurende langere periodes substantieel zijn overschreden, maar dat het wel aannemelijk is dat gedurende langere periodes er sprake is geweest van geringe overschrijdingen en korte substantiële overschrijdingen. Du Pont heeft derhalve niet voldoende aannemelijk gemaakt dat zij in dezen haar zorgplicht is nagekomen. Zo beschikt Du Pont niet (meer) over resultaten van luchtmetingen. Er zijn daarover wel indirecte gegevens beschikbaar, maar aan de juistheid va deze gegevens wordt getwijfeld. Een aantal luchtmeters zijn namelijk dicht bij de ventilatie geplaatst, waardoor de metingen niet betrouwbaar zijn. Tevens hingen meters niet op de juiste hoogte. Ook is er onvoldoende informatie voorhanden om aan te nemen dat metingen daadwerkelijk hebben plaatsgevonden.

Verder hebben verschillende werknemers van Du Pont tijdens de procedure verklaard dat op verschillende momenten de visachtige lucht van DMAc in de fabriek te ruiken was. Daaruit kan worden opgemaakt dat de hoeveelheid DMAc in de lucht boven de grenswaarden is geweest. Ook blijkt uit onderzoek dat de grenswaarden in de fabriek in Kerkrade waarnaar de lycragarens vanuit Dordrecht werden heengebracht, vrijwel constant is overschreden. Omdat in Kerkrade niet met DMAc werd gewerkt, moest dit wel afkomstig zijn uit de lycragarens uit Dordrecht.

Volgens de kantonrechter had van Du Punt mogen worden verwacht dat zij redelijke maatregelen zouden treffen om de hoeveelheid DMAc in de lucht te beperken, maar heeft Du Pont dit onvoldoende gedaan. Zo moesten werknemers door de ruimte lopen waar lycrarollen lagen uit te dampen om koffie en thee te halen en naar de kantine te gaan. Er stonden op verschillende plekken in de fabriek open emmers waaruit DMAc kwam en mensen werden niet verplicht om mondmaskers te dragen. Ook was de afzuiging en ventilatie in de fabriek verre van optimaal. Verder had er direct contact tussen de garens en de huid moeten worden voorkomen, maar werden er over het algemeen geen handschoenen of andere persoonlijke beschermingsmiddelen gedragen. Uit de urinetesten die Du Pont bij werknemers afnam, mocht niet de conclusie worden getrokken dat er geen sprake was van een gevaarlijke blootstelling.

Tussenvonnis

De kantonrechter acht Du Pont aansprakelijk voor de schade die werknemers hebben geleden vanwege het werken met DMAc. Omdat echter nog moet worden vastgesteld of de schade van onder andere eiseres het gevolg is van de blootstelling aan DMAc bij Du Pont wijst de kantonrechter een tussenvonnis, waartegen in tussentijds hoger beroep kan geworden, zodat eerst duidelijkheid kan worden verkregen over de aansprakelijkheid van Du Pont. Er wordt door de kantonrechter derhalve nog geen inhoudelijk oordeel gegeven over de vordering van eiseres.

Contact

Wilt u weten wat deze uitspraak voor u betekent? Neemt u dan vooral contact met ons op. Dat kan via het telefoonnummer boven in beeld of via info@jba.nl.