Iedereen kent de bordjes wel. “Hier waakt Bobby”, “Let op, inbrekers komen wel binnen, maar niet meer naar buiten” en “Bull terrier on board”. Als hondeneigenaar waarschuw je hiermee voor het hebben van een hond, maar doet dat ook af aan aansprakelijkheid als jouw hond heeft gebeten? Telt een gewaarschuwd mens daadwerkelijk voor twee? De rechtbank Amsterdam oordeelde.

Wat is er gebeurd?

Op 10 januari 2019 heeft eiseres, het slachtoffer, in het kader haar werkzaamheden als deur-aan-deur- verkoopster van alarmsystemen aangebeld bij het bedrijfspand van een hondeneigenaar. Aan de deur van het pand hangt een bordje met daarop een afbeelding van het hoofd van en Bull Terrier met de tekst “bull terrier on board”. Toen de deur open ging kwam er een hond naar buiten, die eerst knuffelde met de collega van het slachtoffer, maar daarna tegen het slachtoffer op sprong. Het slachtoffer was bang van honden, had dit ook aangekondigd, en vroeg de eigenaar de hond van haar weg te halen. Die gaf het slachtoffer de instructie om stil te blijven staan en de hond niet aan te kijken. Het slachtoffer liep echter achteruit om weg te komen van de hond en hield haar tas tussen haar en de hond in. Volgens de eigenaar begon zij weg te rennen en gooide zij haar tas naar de hond. In ieder geval staat vast dat het slachtoffer het gevoel in haar benen verloor en achterover viel. Toen zij op de grond lag beet de hond in haar wang.

Juridisch kader

Op grond van artikel 6:179 BW is de bezitter van een dier aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade. Dit is slechts anders, kort gezegd, in het geval van een rechtvaardigingsgrond die maakt dat, gesteld dat de bezitter het dier in zijn macht had gehad, er toch geen sprake is van onrechtmatigheid. De ratio van deze risicoaansprakelijkheid is het gevaar dat schuilt in de eigen energie van het dier en het onberekenbare element dat daarin ligt besloten. Daarbij geldt dat het dier de schade zelfstandig moet hebben toegebracht. Dat wil zeggen dat het dier ‘autonoom’ moet hebben gehandeld, volgens zijn eigen wil en buiten menselijke machtsuitoefening, ongeacht of die gedraging wel of niet was te verwachten.

Wanneer de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan het slachtoffer kan worden toegerekend, wordt de vergoedingsplicht verminderd door de schade over het slachtoffer en de aansprakelijke partij te verdelen in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen, met dien verstande dat een andere verdeling plaatsvindt of de vergoedingsplicht geheel vervalt of in stand blijft, indien de billijkheid dit wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval eist (artikel 6:101 lid 1 BW). Dit noemen we ook wel ‘eigen schuld’.

Of, en zo ja in hoeverre, in een voorkomend geval ‘eigen schuld’ van het slachtoffer op zijn plaats is, hangt steeds af van alle omstandigheden van het geval. In de kern komt het neer dat moet worden beoordeeld of het slachtoffer anders heeft gehandeld dan van een redelijk handelend persoon onder de gegeven omstandigheden kon worden gevergd. Wanneer sprake is van zodanig onverwachts schadeveroorzakend gedrag van het dier dat dit buiten het normale verwachtingspatroon ligt of onvoorzienbaar was, is in beginsel geen plaats voor eigen schuld.

Wat oordeelt de rechter?

Omdat het bijten van een hond ook als de eigenaar zijn hond wel onder controle had gehad onrechtmatig is tegenover het slachtoffer, komt aansprakelijkheid vast te staan. Maar, er hing een bordje om haar te waarschuwen voor de bull terrier. Heeft zij zich bij het aanbellen van een pand met dit bordje en in haar gedrag daarna als een redelijk handelend persoon gedragen? De rechtbank oordeelt van niet. Het slachtoffer was zó bang voor honden dat ze bij het zien van de hond (die normaal hondengedrag vertoonde van het begroeten van bezoek) zodanig in paniek schiet dat zij de instructies van de eigenaar niet opvolgt. Door juist weg te lopen was het voor de eigenaar niet mogelijk om zijn hond te pakken. De rechtbank neemt aan dat als zij zich had gedragen zoals de eigenaar had aangegeven, dat de hond niet had gebeten. Daarom hoeft de eigenaar de schade niet te vergoeden.

Conclusie

De eigenaar van de hond was aansprakelijk voor het gedrag van zijn hond, omdat hij ervoor heeft gekozen een bull terrier te nemen en (daarmee) een risico voor andere mensen in het leven te roepen. Dit betekent niet dat de schade die een dier veroorzaakt altijd door de eigenaar moet worden vergoed. Luister bij een interactie met een dier altijd naar de instructies van de eigenaar en wees zelf ook voorzichtig, anders kan een rechter oordelen dat u  zelf verantwoordelijk bent voor het ontstaan van de schade bij het niet opvolgen van de gegeven instructies.

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Heeft u een vraag over dit onderwerp of bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen, bel dan met 073-690 0888 of stuur een e-mail naar info@jba.nl.