Is een groen verkeerslicht altijd een vrijbrief voor aansprakelijkheid?
Een verkeersongeluk kan ingrijpende gevolgen hebben. Maar wat als beide partijen beweren dat ze door groen licht reden? In deze blog bespreken we een recente uitspraak waarin twee bestuurders met elkaar in botsing kwamen op de N377. De centrale vraag is of de verzekeraar van de betrokkene aansprakelijk is voor de schade die de eiser heeft geleden.
Feiten en omstandigheden
Eiser reed op de N377 en moest rechtdoor op het betreffende kruispunt. Betrokkene kwam uit de tegenovergestelde richting en sloeg linksaf. Beide partijen hebben verklaard dat ze door groen licht zijn gereden. Er waren geen getuigen die konden bevestigen dat een van hen door rood reed.
Eiser heeft aangevoerd dat betrokkene op de rijstrook voor rechtdoorgaand verkeer stond en reageerde op het groene licht voor deze rijstrook. Eiser beweert dat betrokkene linksaf is geslagen terwijl het licht voor linksafslaand verkeer nog op rood stond. De kantonrechter oordeelt echter dat dit niet voldoende kan worden vastgesteld. Volgens de verzekeraar bevond de betrokkene zich op de linkerbaan en sloeg hij linksaf toen het verkeerslicht voor deze baan groen was. Dit komt ook overeen met de schriftelijke verklaring van betrokkene.
Een verkeersdeskundige van de provincie heeft toegelicht dat de verkeersregeling een conflictmatrix bevat. Dit betekent dat tegenstrijdige richtingen niet tegelijkertijd groen of geel licht kunnen hebben. Het is dus niet mogelijk dat beide bestuurders groen licht hebben gehad.
Juridisch kader
In situaties zoals deze, waarin niet kan worden vastgesteld wie door rood licht reed, moet bij de beoordeling van de aansprakelijkheid worden uitgegaan van de veronderstelling dat de aansprakelijk gestelde bestuurder (betrokkene) door groen licht is gereden. Dit betekent echter niet automatisch dat hij niet aansprakelijk is voor de schade die eiser heeft geleden door de aanrijding. Als betrokkene gevaarzettend heeft gehandeld en een situatie heeft gecreëerd waarin de kans op een ongeval zo groot was dat hij zich naar redelijkheid had moeten onthouden van dat gedrag, kan hij aansprakelijk worden gesteld op basis van de artikelen 5 WVW en 6:162 BW.
Bij het vaststellen van de aansprakelijkheid moeten alle omstandigheden van het geval in aanmerking worden genomen. Dit omvat onder andere:
- Of betrokkene een concrete aanleiding had om verdacht te zijn op de mogelijkheid dat eiser het voor hem rood licht uitstralende verkeerslicht zou negeren;
- De snelheid van beide automobilisten en de afstand tot de kruising op het moment dat zij elkaar opmerkten;
- De overzichtelijkheid van de kruising; en
- Of er waarschuwingstekens aanwezig waren.
De beoordeling door de rechter
De kantonrechter is van oordeel dat betrokkene, ondanks de veronderstelling dat hij door groen licht reed, aansprakelijk kan worden gehouden voor de aanrijding. Een zorgvuldige automobilist moet, ook bij groen licht, controleren of de kruising vrij is voordat hij deze oprijdt. Dit volgt uit artikel 5 WVW. Een bestuurder moet er altijd rekening mee houden dat een andere bestuurder een fout kan maken.
In deze situatie reed eiser rechtdoor op de kruising, terwijl betrokkene linksaf sloeg. Betrokkene had, ook zonder verkeerslichten, op basis van artikel 15 en artikel 18 RVV 1990 aan eiser de doorgang moeten verlenen.
Verder was de kruising overzichtelijk en was er ten tijde van de aanrijding geen ander verkeer aanwezig. Aangezien betrokkene vanuit stilstand linksaf sloeg, is de kantonrechter van mening dat hij niet hard reed en voldoende tijd had om de kruising te overzien en te reageren op de naderende auto van eiser. Bovendien was eiser eerder op het kruispunt dan betrokkene, aangezien betrokkene met de voorkant van zijn auto de linkerzijde van eiser raakte.
Daarom moet worden aangenomen dat betrokkene, als hij voorzichtiger het kruispunt was opgereden en had gelet op verkeer van rechts, eiser had kunnen zien aankomen.
De conclusie van de kantonrechter is dat betrokkene in strijd heeft gehandeld met de algemene zorgvuldigheidsnorm, die vereist dat een kruising niet mag worden opgereden zonder te controleren of deze vrij is. Dit geldt des te meer nu betrokkene aangaf niet bekend te zijn met de situatie ter plaatse, wat extra alertheid vereist.
De verzekeraar heeft ook betoogd dat er sprake is van eigen schuld aan de zijde van eiser. De kantonrechter geeft echter aan dat niet is aangetoond dat eiser hard, onvoorzichtig of onzorgvuldig reed.
Rijden door een groen verkeerslicht is dus niet altijd een vrijbrief voor aansprakelijkheid. Als bestuurder moet je dus altijd alert blijven.