Op 16 juli jl. heeft de Rechtbank Amsterdam uitspraak gedaan in een zaak tegen SBS over een uitzending van Undercover in Nederland. Er was een zogenaamd deelgeschil aangebracht bij de rechtbank. Hierna leggen wij uit wat een deelgeschil is en bespreken we dit oordeel over de (on)rechtmatigheid van verborgen camerabeelden.

Wat is een deelgeschil?

Een deelgeschilprocedure is bedoeld voor díe situatie waarin partijen in het buitengerechtelijke onderhandelingstraject (dus buiten de rechter om) stuiten op geschilpunten die de afwikkeling van hun zaak belemmeren. Kort en goed: er is een onderdeel van het geschil waar partijen niet met elkaar uitkomen. De rechter kan dan worden gevraagd om in een deelgeschil zich uit te laten over dit geschilpunt. Partijen kunnen na de beslissing van de rechter over dit (deel)geschilpunt de buitengerechtelijke onderhandelingen voortzetten om uiteindelijk tot volledige overeenstemming te komen. Een deelgeschil is alleen mogelijk als het gaat om schade door letsel of overlijden en de beëindiging van dat geschil kan bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst.

In deze zaak ging het om de vraag of het gebruik door SBS van beelden van een verborgen camera en het uitzenden van dat beeldmateriaal onrechtmatig is op grond van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek. Bij de beoordeling van deze onrechtmatige daad spelen diverse factoren een rol.

Onrechtmatige daad?

De kernvraag is welk recht belangrijker is: het recht van verzoeker op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer, zoals neergelegd in artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mensen en de fundamentele vrijheden (EVRM), óf het recht van SBS op vrijheid van meningsuiting, zoals neergelegd in artikel 7 van de Grondwet en artikel 10 EVRM.

In het kader van het recht op vrijheid van meningsuiting komt daarbij aan de positie van de pers bijzondere waarde toe, gelet op enerzijds de taak van de pers om informatie en ideeën van publiek belang te verspreiden om zijn rol van publieke waakhond te spelen en anderzijds het recht van het publiek informatie en ideeën te ontvangen. De kern van het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer of privacy is de bescherming van het recht op persoonlijke vrijheid en individuele autonomie, zowel in relatie tot de overheid als in relatie tot de rechten en vrijheden van anderen.

Verzoeker is van mening dat de uitzending van Undercover in Nederland onrechtmatig is. Vooral omdat verzoeker ondanks de ‘wipe’ over zijn gezicht voor zijn naaste omgeving herkenbaar in beeld is gebracht. De klachten die verzoeker na de uitzending heeft, onder andere herbelevingen, zijn dermate ernstig dat hij zelf zijn werk niet meer kan uitvoeren. Uiteindelijk is hij zonder werk komen te staan. De uitzending heeft voor verzoeker dan ook vervelende gevolgen met zich meegebracht. Door middel van een deelgeschilprocedure heeft verzoeker zijn probleem voorgelegd aan de rechter.

Oordeel rechtbank

De rechtbank oordeelt dat verborgen opnameapparatuur slechts mag worden gebruikt bij hoge uitzondering: als er geen andere weg openstaat om een ernstige misstand aan het licht te brengen. Volgens SBS werd in het programma aandacht besteed aan een ernstige vorm van schade die een ondernemer kan leiden als gevolg van verduistering/diefstal. Dit is in een misstand die de samenleving raakt en onder de aandacht van het publiek mag worden gebracht, aldus SBS.

De rechtbank denkt hier anders over. De rechtbank oordeelt dat SBS met het maken en uitzenden van de met een verborgen camera gemaakte opnamen, zonder medeweten van verzoeker, de grenzen van hetgeen maatschappelijk aanvaardbaar is, heeft overschreden. Dus een onrechtmatige daad van SBS. De rechtbank stelt voorop dat het recht van verzoeker op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer prevaleert boven het recht van SBS op vrijheid van meningsuiting.

Conclusie

De deelgeschilprocedure heeft zijn vruchten afgeworpen: aansprakelijkheid is vastgesteld. Het doel van de deelgeschilprocedure is ook juist om snel tot een afhandeling van een zaak te komen. Dat is gelukt.

Contact

Wilt u graag advies over dit onderwerp? Schroom dan vooral niet om contact met ons op te nemen. U kunt ons bereiken op telefoonnummer 073-6900888, of stuur ons een facebookbericht of een e-mail naar info@jba.nl.