Op 1 februari 2022 heeft het Gerechtshof Amsterdam zich uitgelaten over een zaak waarin een inzittende letsel op loopt door en verkeersongeval waarbij de bestuurder van de auto alcohol had gedronken. De WAM-verzekeraar wil op grond van artikel 15 WAM de schade-uitkering verhalen op de aansprakelijke bestuurder. De aansprakelijke bestuurder betrof een derde-verzekerde. In het navolgende zal uiteen worden gezet of het de WAM-verzekeraar is gelukt om verhaal te halen. Het arrest kunt u hier teruglezen.

Wat is er gebeurd?

De bestuurder van een auto heeft onder invloed van alcohol een auto bestuurd en vervolgens een verkeersongeval veroorzaakt. Dit ongeval vond plaats op 21 september 2014. De bestuurder reed toen tegen een geparkeerde auto aan. De inzittende van de auto heeft door dit ongeval letsel opgelopen. De verzekeraar in deze kwestie, Univé, heeft als aansprakelijkheidsverzekeraar van de auto de schade van de inzittende vergoed. Vervolgens wilde Univé de betaalde schade-uitkering verhalen op de bestuurder. De auto behoorde in eigendom toe aan de ouders van de bestuurder. De verzekeringnemer bij Univé betrof de vader van de bestuurder.

Schade die is ontstaan terwijl de bestuurder wegens alcohol niet had mogen rijden in de auto kan van dekking worden uitgesloten. Univé kan de schade echter enkel verhalen op de bestuurder als hij niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt. In deze zaak gaat het erom of dat het geval was.

Grondslag vordering Univé

Univé wil de schadevergoeding die zij aan de inzittende heeft betaald verhalen op de bestuurder. Univé baseert haar vordering op artikel 15 lid 1 WAM. Dit artikel luidt als volgt:

“De verzekeraar die ingevolge deze wet de schade van een benadeelde geheel of ten dele vergoedt, ofschoon de aansprakelijkheid voor die schade niet door een met hem gesloten verzekering was gedekt, heeft voor het bedrag der schadevergoeding verhaal op de aansprakelijke persoon. Het bepaalde in de vorige zin geldt niet ten aanzien van de aansprakelijke persoon, die niet is de verzekeringnemer, tenzij hij niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.”

Uit dit artikel volgt dat Univé onder bepaalde omstandigheden de betaalde schadevergoeding aan de inzittende kan verhalen op de aansprakelijke persoon. In deze zaak is de bestuurder echter niet de verzekeringnemer van Univé. Uit artikel 15 WAM volgt dan dat verhaal op de bestuurder niet mogelijk is, tenzij hij niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.

Wat oordeelde de kantonrechter?

De kantonrechter oordeelde dat hij niet heeft kunnen vaststellen dat de bestuurder wist dat in de voorwaarden van de verzekering staat dat schade niet is verzekerd als de bestuurder niet had mogen rijden omdat hij alcohol heeft gebruikt. De bestuurder heeft namelijk ter zitting verklaard dat hij dit niet wist. Verder waren er volgens de kantonrechter ook geen aanwijzingen op grond waarvan hij kon vaststellen dat de bestuurder daarvan wel op de hoogte was. De kantonrechter wees de vordering van Univé af.

Standpunt Univé

Univé was het niet eens met de beslissing van de kantonrechter en is dan ook in hoger beroep gegaan. Univé heeft grieven ingediend bij het Gerechtshof Amsterdam. Volgens Univé blijkt uit de omstandigheden van het geval dat de bestuurder zich ervan bewust was dat hij niet meer mocht rijden, omdat hij de auto eerst de straat uitduwde zonder de motor te starten en pas daarna is weggereden. Verder was het volgens Univé een feit van algemene bekendheid dat WAM-verzekeringen in de regel geen dekking bieden voor schade die is veroorzaakt door een bestuurder die onder invloed verkeerde, en in ieder geval dat dekking dan zeer wel kan zijn uitgesloten.

Bespreking van de grieven

De bestuurder betwist dat hij wist dat hij zich ervan bewust was dat hij niet meer mocht rijden en dat dit consequenties had, waaronder dat eventueel door hem veroorzaakte schade niet gedekt zou kunnen zijn. De bestuurder voert aan dat hij de auto eerst de straat had uitgeduwd omdat hij zijn ouders niet wakker wilde maken. Volgens het hof kan wel worden vastgesteld dat de bestuurder besefte dat hij in de staat waarin hij verkeerde niet in de auto moest gaan rijden, maar dat is in deze zaak niet beslissend. Het gaat erom wat de bestuurder wist over de consequenties van het gebruik van alcohol voor de dekking onder de verzekering als hij schade zou veroorzaken. Dat hij zich daarvan voldoende bewust was, kan volgens het hof niet worden aangenomen.

Verder oordeelt het hof dat het in 2014 geen feit van algemene bekendheid was dat de dekking zou zijn uitgesloten. Onder feiten en omstandigheden van algemene bekendheid worden verstaan feiten die het algemeen publiek geacht wordt te weten of zonder noemenswaardig onderzoek uit voor ieder toegankelijke bronnen te weten kan komen. Volgens het hof kan niet gezegd worden dat het algemeen publiek in 2014 werd geacht te weten dat er WAM-verzekeraars zijn die de polisdekking met een alcoholclausule hebben beperkt. Dit heeft ermee te maken dat een verschil kan ontstaan tussen de WAM-dekking en de polisdekking. Het hof benadrukt dat de WAM-verzekering een externe- en interne kant heeft en dat er specifieke kennis nodig os om de mogelijke dekkingsconsequenties daarvan te begrijpen en te overzien.

Conclusie

Uiteindelijk concludeert het hof dat de aangevoerde grieven door Univé niet kunnen leiden tot vernietiging van het vonnis van de kantonrechter. Het vonnis van de kantonrechter wordt door het hof bekrachtigd. Volgens het hof kan niet gezegd worden dat de bestuurder, die met te veel alcohol op achter het stuur plaatsnam, niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.

Van belang is dat uit dit arrest volgt dat het gaat om een ongeval uit 2014. Het aantal WAM-verzekeraars dat toen een alcoholuitsluiting hanteerde was destijds nog minder dan 50%. De afgelopen jaren zijn er steeds meer verzekeraars die een dergelijke uitsluiting hanteren, namelijk circa 97% van de WAM-verzekeraars. Wij kunnen ons voorstellen dat de toename van het hanteren van alcoholclausules en de consequenties daarvan van invloed kunnen zijn op het aannemen van te goeder trouw bij bestuurders ten aanzien van de dekking voor aansprakelijkheid in de meest recente en toekomstige jaren.

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Dit blog is geschreven door Femke Uijen. Heeft u een vraag over dit onderwerp, de rol van deskundigen in een procedure of bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen, bel dan met 073 69 00 888, stuur een Facebookbericht, of stuur een e-mail naar info@jba.nl.